Kwiejce

Kwiejce - wieś w gminie Drawsko, położona w środku Puszczy Noteckiej, 10 km na południowy wschód od Drezdenka, nad jeziorem Piast , przy lokalnej drodze z Chełstu do Piłki. Obecnie (2007r.) liczy ok. 104 mieszkańców - 36 numerów adresowych.

Pierwsze wzmianki o jeziorze nad którym leżą Kwiejce znajdujemy w dokumentach z 1424 r. Przez jezioro, które wtedy nazywało się Queske, biegła granica między Wielkopolską, a Nową Marchią. W kolejnych wiekach jezioro wchodziło w skład dóbr wieleńskich. Później nad jeziorem powstała wieś, o której pierwsze informacje pojawiają się w dokumentach z 1592 r.

Centrum wsi ma zwartą zabudowę, z wieloma starymi domami. Najstarsza jest chałupa nr 16 z pierwszej połowy XIX w., stojąca przy skrzyżowaniu z drogą z Dębowca. W gospodarstwie nr 12 znajduje się stodoła szachulcowa z tego samego czasu. Położony pośrodku wsi kościół w stylu neogotyckim pod wezwaniem Niepokalanego Serca Maryi pochodzi z 1909 r. W dawnej szkole z 1912 r. istnieje dziś ośrodek wypoczynkowy. W południowej części wsi, w obrębie ośrodka "Hubertus", zachowały się pozostałości parku z aleją lipową. Ostatnio pojawiły się tu nowe domy (niektóre nawet szachulcowe), zaś w okolicy powstają liczne domy letniskowe (nowe lub zaadaptowane ze starych gospodarstw olęderskich).

Jezioro Piast, o niskich i łatwo dostępnych brzegach, ma najlepsze warunki do kąpieli ze wszystkich jezior w okolicach Piłki i Kwiejc. Obecna nazwa akwenu pojawiła się po I wojnie światowej, gdy na jezioro przeniesiono nazwę sąsiadującego z nim dawniej bagna Piasto.

Na południowy wschód od wsi w 1742 r. założono osadę olęderską- obecnie Kwiejce Nowe o rozproszonej zabudowie. W wyniku uwłaszczenia chłopów, na gruntach Kwiejc w pierwszej połowie XIX w. powstała wieś Zieleniec- jedyna właściwie większa osada założona w Puszczy po okresie kolonizacji olęderskiej. W obrębie tej wsi położone jest jezioro Zieleniec (7 ha), a po jej płd. stronie jezioro Warasz (8 ha), otoczone w dużej części lasem. Ten drugi akwen odnotowano w 1564 r. jako jez. Mrzino, należące do wsi Pęckowo, w starostwie wieleńskim. Nazwa Zieleńca ostatnio zanika, zastępowana przez Kwiejce- oznaczające cały okoliczny teren.

Jeszcze dalej na południe, przy starym trakcie z Sierakowa do Drezdenka, stoi leśniczówka Gospódka. Można się domyslać, że kiedyś była tu jakaś gospoda, o czym dodatkowo może świadczyć fakt istnienia do niedawna w sąsiedztwie osady Karczemka (Kaczemka). Długą tradycję istnienia tu gospody potwierdza odnosząca się być może do tego właśnie miejsca wzmianka z końca XV w. O Area Cauponaria (obszarze wokół nędznej karczmy) przy dawnym trakcie z Wronek do Drezdenka. Na mapach z XVIII w. była w tym miejscu Karczma Dobrzewska (Dobriewer Krug). Przy zabudowaniach Gospódki znajduje się symboliczny grób Antoniego Jarochowskiego, tutejszego leśniczego, który został 16 VIII 1944 r. bestialsko zabity przez niemieckich żandarmów za sprzyjanie partyzantom.

Legenda głosi, że w dawnych czasach koło Gospódki i Karczemki widywano jeźdźca bez głowy na czarnym rumaku, w otoczeniu sfory psów. Był to ponoć jeden z leśniczych hrabiego Bnińskiego z Sierakowa, który w ten sposób pokutował po śmierci za swe niegodziwe czyny.

Osada DĘBOWIEC, znajdująca się już w gminnie Sieraków położona 4 km na południe od Kwiejc, byłą dawniej znacznie większa. Została założona jako osada olęderska ok. 1722 r. na terenie nieużytków. Obecnie jej gł. częścią jest zespół zabudowań dla robotników leśnych, zbudowanych w latach siedemdziesiątych. Wśród innych drzew rośnie tu kilka okazalszych sosen (największa ma w obwodzie 270 cm). Grupa starych sosen zachowała się też przy drodze do Kwiejc, 500 m na płd. zach. od Dębowca, w pobliżu skrzyżowania z traktem Drezdenko-Sieraków.

Przy trakcie tym, 3 km na południe od Kwiejc i 1,5 km od Dębowca, odsłonięto 16 X 2002 r. prostopadłościenny głaz z tablicami po bokach i na szczycie, zwany kamieniem trzech dyrektorów.
Stoi on w miejscu, gdzie zbiegają się granice zasięgu regionalnych dyrekcji lasów państwowych w Pile, Poznaniu i Szczecinie.

Opracowano na podstawie:
PUSZCZA NOTECKA przewodnik krajoznawczy
Paweł Anders, Władysław Kusiak